با توجه به میلاد پر خیر و برکت امام حسن مجتبی علیه السلام یکی از آموزه های اخلاقی که از زندگی این امام همام می توان بدست آورد پرهیز از حسد است.

حسد یعنی آرزوی بیرون رفتن نعمت از دست دیگری، اعم از اینکه برای خود هم بخواهد یا نخواهد.

حسد از گناهان بزرگ نفسانی و حرام است؛ به اعتقاد برخی از بزرگان حتی اگر به عمل نیز منجر نشود، مجازات دارد. حسود به علت اینکه در واقع از قضا و قدر الهی و از تقسیم روزی در نظام هستی و از احسان خدا به دیگران ناراضی و خشمگین است و حسد از زشت ترین رذایل اخلاقی است.

روانشناسان می گویند: حسد، آمیزه ای از کینه و ترس است؛ چرا که انسان حسود به خاطر ترسش، توانایی ابراز بغض و کینه را ندارد.

امام حسن مجتبی علیه السلام می فرمایند: « هَلَاكُ النَّاسِ فِي ثَلَاثٍ الْكِبْرِ وَ الْحِرْصِ وَ الْحَسَدِ … وَ الْحَسَدُ رَائِدُ السُّوءِ وَ مِنْهُ قَتَلَ قَابِيلُ هَابِيلَ» ( اربلی، علی بن عیسی،ج1،ص 572؛ مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، ج1، ص111)

نابودی مردم در سه چیز است:

کبر و بزرگ‌نمائی2-  افزون خواهی بسیار 3- حسد و رشک بردن … و رشک و حسد که سررشته همه بدی‌ها است و به واسطه آن قابیل هابیل را کشت.

علامت حسود

در روایات آمده است « قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ لِلْحَاسِدِ ثَلَاثُ عَلَامَاتٍ يَغْتَابُ إِذَا غَابَ وَ يَتَمَلَّقُ إِذَا شَهِدَ وَ يَشْمَتُ بِالْمُصِيبَةِ؛ (

حسود سه علامت و نشانه دارد:

1-   پشت سر دیگران غیبت می کند

2-   در حضور آدمی تملّق می گوید

3-   هنگام مصیبت و بلا سرزنش می نماید.

درمان حسد

برای رهایی از این رذیله

اولاً فرد باید نگاهش را اصلاح کند و به خدا خوش بین باشد و یقین کند که خدای متعال هیچ اقدامی را بدون حکمت و مصلحت انجام نمی دهد. نعمت ها برای آزمایش هستند و باید بداند که اگر این بیماری خود را درمان نکند قطعاً در دنیا گرفتار عذاب وجدان و افسردگی و در آخرت محروم ار رحمت الهی و دچار عذاب خواهد بود.

ثانیاً فرد باید مدتی بر خلاف رفتارهای حسودانه، عمل کند یعنی محسود را تعریف و تمجید نماید؛ به او بخشش نمایید؛ برایش خیرخواهی و دعا کند و دست و زبان خود را از ظلم کردن به او حفظ کند.

ثالثاً تلاش نمایید تا ریشه های اصلی حسد را که تکبر، حرص، کینه، دشمنی و … از روح و روان خود قطع کند.

منابع

1-    مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ‏« بحار الأنوار( ط- بيروت)»،،محقق / مصحح: جمعى از محققان‏،  بيروت‏: دار إحياء التراث العربي‏، 1403 ق‏

2-    اربلى، على بن عيسى‏، « كشف الغمة في معرفة الأئمة( ط- القديمة)»، محقق / مصحح: رسولى محلاتى، هاشم‏، تبريز: بنى هاشمى‏، 1381 ق‏

3-    ابن بابويه، محمد بن على‏، « الخصال‏» ،محقق / مصحح: غفارى، على اكبر، قم‏: جامعه مدرسين‏، 1362 ش‏

4-    مجلسى، محمدتقى بن مقصودعلى، «‏ روضة المتقين في شرح من لا يحضره الفقيه( ط- القديمة)»، محقق / مصحح: موسوى كرمانى، حسين و اشتهاردى على پناه‏، قم: مؤسسه فرهنگى اسلامى كوشانبور، 1406 ق‏

5-    العروسى الحويزى، عبد على بن جمعة، « تفسير نور الثقلين‏»، محقق / مصحح: رسولى محلاتى، هاشم‏، قم: اسماعيليان، ‏1415 ق‏.

6-    قمي مشهدي، محمد بن محمدرضا، « تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب‏»، محقق / مصحح: درگاهى، حسين‏، تهران‏: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، سازمان چاپ و انتشارات‏، 1368 ش‏

7-    شُبّر، سید عبدالله، « اخلاق شُبّر»، مترجم محمد رضا جباران، تهران: هجرت، 1387 ش

8-    رشادتی، محمد مهدی،« ادب اهل بیت علیهم السلام»، تهران: برادری، 1396ش